Mevduat ve katılım bankaları için önemli bir dönemeç: 'toplumsal kredi notu' sistemi. Merkez Bankası'nın üzerinde çalıştığı yeni sistem, bankaların kredi verdikleri kişi ve şirketlerin toplumsal refaha katkısını ölçerek farklı not gruplarına ayırıyor.
Bu sistem, bankaların kredi politikalarının toplumsal etkisini vurguluyor. Örneğin, kredileriyle toplumsal refaha önemli katkı sağlayan bankalar yüksek not alırken, kendi kazançlarını öncelikli hedefleyenlerin notları düşük olacak.
Yüksek not alan bankalara ek destek sağlanacak ve mali yükleri hafifletilecekken, düşük not alan bankaların ise ek mali yüklerle karşılaşması bekleniyor. Bu not sistemi, Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemiyle ilgili büyük kaynakların bazı bankalar tarafından kendi kârlarını artırmak için kullanılmasının ardından gündeme geldi.
Toplumsal kredi notu nedir?
KKM sistemi döneminde, düşük faizlerle elde ettikleri trilyonlarca liralık ucuz mevduat kaynaklarıyla bankalar, yüksek faizlerle kredi vererek çeşitli alanlarda kullanım sağladılar.
Not sistemi devreye girdiğinde, bankaların kaynaklarını tüketimden ziyade katma değeri yüksek alanlara, teknolojiye ve istihdama yönlendirmesi bekleniyor. Bu bankaların munzam karşılıkları daha düşük tutulacak, kamusal faizler ise aşağı çekilecek. BDDK da kendi yetkileri çerçevesinde destek sağlayacak ve bankaların notunu belirlemekte Merkez Bankası ile birlikte rol alacak.
Toplumsal kredi notu nasıl işleyecek?
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Merkez Bankası'nın 'toplumsal kredi notu' üzerinde çalıştığını belirtti ve sistemle ilgili olarak şu ifadeleri kullandı:
"Batı'da benzer uygulamalar mevcut. Teknolojik yatırımlara veya sosyal açıdan önemli gördüğümüz alanlara daha fazla kredi verilmesini sağlamak mümkün olacak. Bankacılık sistemi üzerinden yapılan düzenlemelerle, bankaların karşılık oranlarını ayarlamak ve büyüme performanslarına esneklik tanımak mümkün olacak. Bu çalışma objektif bir şekilde, Merkez Bankamız, Bankacılar Birliği ve bankaların katılımıyla yürütülüyor."
Bu yeni yaklaşım, bankacılıkta sadece kar odaklılığı değil, toplumsal fayda ve sürdürülebilirliği de dikkate alarak önemli bir adımı temsil ediyor.
