6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde yaklaşık 22 bin ticarethanenin bulunduğu Malatya’da 19 bini aşkın işyeri, yıkılma ve ağır hasar görmesi nedeniyle kullanılamaz hale geldi.
Malatya ticaretinin kalbi durumunda olan, Şire Pazarı, Kuyumcular Çarşısı, Kapalı Semt Pazarı, Bakırcılar Çarşısı, Peynirciler Pazarı, Ayakkabıcılar ve Giyimciler Çarşısı’nın bir kısmı yıkılırken kalan kısmı ise ağır hasar görmesi nedeniyle yıktırıldı.
29 Temmuz’da, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin katılımıyla yerinde dönüşüm projesi kapsamında Tarihi Bakırcılar Çarşısı’nın temeli düzenlenen törenle atıldı ancak akabinde temelden su çıkınca çalışmalar durduruldu.
Çarşının suyla dolan temeli olduğu gibi dururken, son olarak Malatya zeminin yerinde dönüşüme uygun olmadığı gerekçesiyle 220 dönümlük alana 25 metreye kadar 10 bin fore kazığın çakılacağı ve çarşı merkezinin fore kazıklar üzerine kurulacağı belirtilmişti.
İLKHA muhabirine konuşan esnaf, depremin üzerinden 7 ay geçmesine rağmen daha bir çivi bile çakılmadığını, mağdur olduklarını ve şehirleri esnafın ayakta tuttuklarını belirterek kalıcı işyerlerinin biran önce yapılması talebinde bulundular.
“Depremin üzerinden 7 ay geçti ama hale net bir şey yok”
Erdal Özbek
6 Şubat depremlerinde işyerinin hasar aldığını ve yıkıldığını belirten Sivas Caddesi esnafından emlakçı Erdal Özbek, “Malatya’nın en büyük sıkıntısı çarşı merkezinde sağlam bina kalmamasıdır. Binaların yüzde 70-80’i yıkıldı. Malatya gerçekten ekonomik açıdan büyük sıkıntılar içerisinde! Depremden bu yana konteyner talebinde bulunduk ama bize konteyner verilmedi. İşyerimizin ne zaman ve nasıl yapılacağı ile ilgili hiçbir bilgimiz yok. Gerçekten Malatya bu konuda sahipsiz kaldı! Geçen orta hasarlı bir işyerinin durumunu sorduk, kimse bize net bilgi veremiyor. Bize sadece söyledikleri, ‘resmi bir yazı bekliyoruz.’ Depremin üzerinden 7 ay geçti ama hale net bir şey yok. Maddi durumu iyi olan esnaf Malatya’dan göç ediyor, kalanlar ise mecbur oldukları için gitmiyorlar. Depremden dolayı gerçekten çok ciddi anlamda sıkıntılarımız var. Malatya’ya sahip çıkılmasını istiyoruz. Yetkililerden talebimiz, işyerlerimizin bir an önce yapılmasıdır. Bir de orta hasarlı binalar yıkılacak mı, yoksa tadilat mı yapılacak? Bir an önce netliğe kavuşmasını ve esnafın işyerlerinin yapılıp kendilerine teslim edilmesini istiyoruz.” dedi.
“Devlet işyerimizi yapamıyorsa bıraksın kendi imkanlarımızla biz yapalım”
Sevilay Dirican
İşyeri depremde hasar aldığı için Belediye tarafından yıktırıldığını söyleyen Sevilay Dirican, “Bence belediye işyerimizi yıktığına bin pişman olmuş. Depremin üzerinden 7 ay geçti hala bir şey yok. Malatya’nın altı su diyorlar. Bakırcılar Çarşısı’nın zemin etüdü yapılmadı ama bizim burada işyerimizin bulunduğu alanda zemin etüdü yapıldı ancak sıvılaşma fazla yoktu. Bence buraya fore kazık gerekmiyor. Depremin üzerinden 7 ay geçti mağduruz. Bize çat yolunda konteyner veriyorlar ama oraya gitmek istemiyoruz. Ne kadar ev yapılırsa yapılsın Malatya’dan gidenler geri gelmeyecek çünkü Malatya’nın merkezi, çarşısı yok. Çarşı yapılmadığı sürece gidenler geri gelmeyecek.” ifadelerini kullandı.
“Malatya mazlum, yetim ve sahipsiz!”
Mehmet Tunç
Bundan 44 yıl önce çırak olarak başladığı kebapçı dükkanını sonradan mülken satın aldığını ve işyerinin depremde yıkıldığı belirten Bakırcılar Çarşısı esnafından Mehmet Tunç, “Yaşanan deprem kimsenin suçu değil. Allah tarafından gelen bir şey ama bakıyoruz Malatya’da bir sahipsizlik yaşanıyor. Onun için Malatya benim gözümde mazlum, mağdur ve yetim kalmış! Yapılmayacak bir durum değil ama bu kadar geçen süreye rağmen bir çivi çakılmamış. Buna çok üzülüyorum ve çarşı merkezine de gelmek istemiyorum. Çünkü her geldiğimde içim yanıyor. Çocuklarım ve ben işsiz kaldık. Sadece bir kişi fabrikada çalışmaya başladı ama ben, diğer oğlum ve elemanlarımız işsiz. Sınavda 80 puan alan çocuk işe giremiyor. Yani halimiz içler acısı. Yetkililerinden talebimiz, harekete geçmeleri ve esnafın işyerlerine kavuşmasıdır. Sadece Malatya değil, tüm deprem bölgelerindekilerin tek isteği bir an önce eski işine gücüne kavuşmasıdır. İnsanların psikolojisi bozuldu doğru dürüst uyuyamıyorlardı ve memleketi terk edip gittiler. Yazıktır, günahtır. Bundan 2 ay önce Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı buraya gelip Bakırcılar Çarşısı’nın temelini attı ama temelden su çıktı. Şimdi su bahanesi var. Elbette bu suyun tahliye edilmesi yolu vardır. Seçim zamanı oy için gelip esnafı geziyorlar ama bugün zor durumdayız, neden gelip bize sahip çıkmıyorlar? Başımıza bir felaket gelmiş. İnsanlarımız, malını, mülkünü, canını, işini kaybetmiş. Bir an önce Malatya’ya sahip çıkılması lazım.” diye çağrıda bulundu.
“İnşallah yetkileriler bunu göz ardı etmez ve biz vatandaşlarına yardım eder”
Saim Sürmeli
Nalburiye esnafından Saim Sürmeli ise “İşyerim Bakırcılar Çarşısı’ndaydı depremde yıkıldı. Bir ilin, şehrin, ülkenin ana kaynağı esnaftır. İşyerleri olmasa şehir de olmaz. Yetkililerden tek ricamız, bir an önce işyerimizi yapıp bize teslim etmeleridir. Esnaf olmasa şehirde yaşanmaz. Devletin bu tür afetlerde 81 ilin yoğunluğunu bu şehirlere vermesi lazım. Şu an da mağduruz! Bir çocuğum üniversite okuyor. Bir çocuğumun da nişanını yaptık ama evlendiremiyoruz. Böyle bir mağduriyet içerisindeyiz ama gene de şükrediyoruz. İnşallah yetkililer bunu göz ardı etmez ve biz vatandaşlarına yardım eder.” şeklinde lonuştu. (İLKHA)
